Ábyrgð ríkissjóðs á Icesave hafnað

Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 28.1.2013.

Fagna ber niðurstöðu EFTA dómstólsins í þessu máli og er óhætt að segja að hér hafi Davíð lagt Golíat.  Áhugavert er að sjá, að dómstóllinn heldur sig í rökleiðslu sinni mjög stíft við innihald tilskipunar 94/19/EB.  Þar fer því að mínu viti saman lagahyggja og rökhyggja.

EFTA-dómstóllinn er mjög ákveðinn í þeirri skýringu sinni, að tilskipunin leggur enga ábyrgð á ríki um að greiða.  Hvorki væri ákvæði innan tilskipunarinnar um hvað ætti að gera, ef tryggingasjóð þryti fé, né leið fyrir innstæðueiganda til að sækja á ríki um lágmarkstryggingu í slíku tilfelli.  Innstæðueigandi gæti bara sótt á tryggingasjóðinn í síðara tilfellinu.

Niðurstaða sem ég gerði ráð fyrir

Ég er einn af þeim sem hef tjáð mig ítrekað um þetta mál hér á þessari síðu.   Í öllum mínum pistlum um málið gerði ég ráð fyrir þessari niðurstöðu, hvort heldur var í umfjöllun um þjóðaratkvæðagreiðslur um Icesave, um áminningarbréf ESA og síðast ákvörðun ESA um að fara með málið fyrir EFTA-dómstólinn.  Skoðum þá punkta sem ég hef nefnt:

Innleiðing á tilskipuninni hér á landi. EFTA-dómstóllinn gerir ekki athugasemd við innleiðingu Íslendinga á tilskipuninni og er það í raun í samræmi við niðurstöðu ESA árið 2002. (Málaferli ESA og Icesave samningurinn eru tvö óskyld mál)

Ábyrgð ríkisins á TIF.   Skýrt er tekið fram í tilskipuninni að engin ríkisábyrgð getur verið á skuldbindingum TIF:

Whereas this Directive may not result in the Member States' or their competent authorities' being made liable in respect of depositors if they have ensured that one or more schemes guaranteeing deposits or credit institutions themselves and ensuring the compensation or protection of depositors under the conditions prescribed in this Directive have been introduced and officially recognized;

Vart er hægt að orða þetta skýrar.  Sé fyrir hendi kerfi til að ábyrgjast innlán, þá verða stjórnvöld ekki gerð ábyrg.  Nú kerfið var til staðar. (Hvernig sem fer tapar þjóðin)

Mismunun eftir þjóðerni.  EFTA-dómstóllinn kemst að því að ekki var um slíka mismunun að ræða, en á annarri forsendu en flestir sem fjölluðu um þetta atriði gerðu.  Hann einfaldlega segir að ekki hafi komið til mismununar, þar sem aðstæður voru ekki sambærilegar.  Ég og fleiri byggðum okkar skoðun á því að allir hafi verið varðir með því að færa innstæður til í kröfuröð.  Sama niðurstaða en gjörólík lagarök.

Varðandi þessa síðustu málsástæðu, þá segir þó EFTA-dómstóllinn nánast beint út, að hefðu Bretar og Hollendingar ekki takmarkað málsástæðuna við lágmarkstrygginguna, þá hefði líklegast verið ástæða til að fallast á þess mismunun.  Er það í samræmi við mína skoðun á þessu atriði, þ.e. hér á landi fengu allir aðgang að öllum fjármunum, en erlendis fengu menn bara aðgang að hluta fjármuna.

Góður sigur en er málinu lokið?

Lítið fer á milli mála, að niðurstaðan í morgun er góður sigur.  Við sem voru mótfallin Icesavesamningunum getum núna barið okkur á brjósti og sagt okkur hafa farið með rétt mál.  
Hinir verða að bíta í það súra, að viðurkenna að þeir hafi haft rangt fyrir sér.

Í mínum huga er þessu máli þó ekki lokið.  Eftir er að ljúka Icesavesamningunum, þar sem ljóst er að TIF fékk lán hjá Bretum og Hollendingum til að greiða lágmarkstrygginguna.  Á TIF falla líklega háir vextir og spurningin er hvort þeim verður velt yfir á þrotabú Landsbanka Íslands.  Þá er hópur innstæðueigenda, sem ekki fékk greitt út á sama tíma og aðrir.  Þessi hópur gæti sótt bætur til TIF.

Kostnaðurinn sem gæti fallið á TIF er því upp á milljarða tugi.  Þessir peningar verða, samkvæmt tilskipuninni, bara sóttir til fjármálafyrirtækja sem eru aðilar að TIF.  Verum viss um að það mun skila sér í hærri útlánsvöxtum.

Nú er samt rétt að fagna niðurstöðunni frá því í morgun sem sigri þjóðarinnar gegn tilraun ESA, ESB, Breta og Hollendinga til að kúga okkur til undirgefni.