Efnisyfirlit fyrir árið 2014

Hæstiréttur sleginn lesblindu, óútskýranlegri leti eða viljandi fúski?

Mig langar sérstaklega að skoða lesblindu Hæstaréttar (eða leti) sem felast í orðunum:
"Á greinin rætur að rekja til tillögu efnahags- og viðskiptanefndar við meðferð frumvarps til laganna á Alþingi. Þeirri tillögu fylgdu ekki sérstakar skýringar."

Þeir sem eitthvað hafa kynnt sér hvernig Alþingi virka vita að hægt er að finna nánast allt sem ritað er og fjallað er um á þeim vinnustað á vef hans…

Read more

Er óréttlæti í lagi vegna þess að ég lifði það af?

Á Íslandi er víða grasserandi brjálæðislegt óréttlæti.  Misskipting er víða byggð á furðulegum rökum. Fólk hefur látið ótrúlegustu hluti yfir sig ganga og svipugöngurnar verið margar.  Ár eftir ár, kynslóð eftir kynslóð, bítur fólk á jaxlinn og mokar skaflinn sem óréttlætið hleður sífellt fyrir utan dyrnar hjá því.  "Ég ætla ekki að láta þennan andsk.. buga mig", sagði maðurinn stuttu áður en hann hné örendur til jarðar…

Read more

Viðbragðsáætlanir og stjórnun rekstrarsamfellu

Í rúmlega tvo og hálfan mánuð hafa verið í gangi umbrot undir og kringum Bárðarbungu.  Þarf ég líklegast lítið að fræða fólk um það.  Allan þann tíma hafa menn séð fyrir sér ýmsa möguleika á því hvernig umbrotin geti þróast.  Tveir slíkir möguleikar eru risastór jökulhlaup, annað í norður eftir farvegi Jökulsár á Fjöllum (eða Skjálfandafljóts), hitt í suðvestur um Köldukvísl og inn á virkjanasvæði á Þjórsár-/Tungnaársvæðisins…

Read more

6 ár frá hruni: Var hægt að bjarga bönkunum?

Kannski er full seint að velta því fyrir sér núna hvort hægt hefði verið að bjarga bönkunum á mánuðunum eða árunum fyrir hrun.  Málið er að þeirri spurningu hefur aldrei verið svarað, hvað hefði verið hægt að gera til að bjarga bönkunum.  Eða öllu heldur:  Hvað hefðu bankarnir geta gert til að bjarga sér?  Ég er nefnilega á því, að það sé ekki hlutverk stjórnvalda eða seðlabanka að bjarga einkafyrirtækjum frá því að fara í þrot.  Þessi einkafyrirtæki höfðu hóp manna (og tveggja eða þriggja kvenna) við að stjórna og reka bankana…

Read more

Undanfari hrunsins

17. september voru 6 ár frá falli Lehman Brothers.  Sumir fyrrverandi stjórnendur Kaupþings, Glitnis og  Landsbanka Íslands hafa kennt falli Lehman Brothers um hrunið á Íslandi.  Ég held hins vegar að engum öðru dettur í hug að líta til útlanda eftir höfuðástæðu falls íslensku bankanna…

Read more

Rafræn skilríki og öryggi snjallsíma

Einhvern veginn hefur það atvikast að ákveðið hefur verið að krefjast notkunar rafrænna skilríkja vegna leiðréttingar ríkisstjórnarinnar á verðtryggðum lánum heimilanna.  Mér finnst það svo sem ekki vitlaus hugmynd, enda kom ég að stofnun Auðkennis haustið 2000 sem ráðgjafi á undirbúningstíma og eftir að fyrirtækið var stofnað…

Read more

Það sem ekki er sagt við lántöku

Frá því álit EFTA-dómstólsins kom fimmtudaginn 28. ágúst sl., hefur loksins komist af stað alvöru umræða um blekkinguna og ruglið sem er samfara verðtryggðum húsnæðislánum.  Ég hef svo sem reynt að gaspra um þetta mál í nokkur ár.  Hef mætt á fund þingnefndar, þar sem verðtryggingin var til umræðu, flutti erindi um álit meirihluta verðtryggingarnefndar sem Alþingi setti á fót 2010, fjallað um áhrif verðtryggingarinnar á opnum borgarafundi í Háskólabíói, flutt erindi hjá Rótarý-klúbbum, Lions-klúbbum, nokkrum félögum Sjálfstæðismanna, Reykjavíkurfélagi VG og loks á miðstjórnarfundi Framsóknar, fyrir utan nokkurn slatta af bloggfærslum…

Read more

Hugleiðingar leikmanns um Bárðarbunguumbrotin

Undanfarna áratugi og raunar aldir hefur verið umtalsverð virkni á öllu brotabeltinu sem liggur um Ísland.  Miðað við mína þekkingu á þessum umbrotum, þá hefur gosið í sprungum á svæðinu suðvestan Vatnajökuls (Skaftáreldar), innan suðvesturhluta Vatnajökuls (m.a. Grímsvötn og Gjálp) og á Mývatnssvæðinu (Mývatnseldar og Kröflueldar).  Auk þess hafa komið jarðskjálftahrinur í Öxarfirði og á Suðurlandi.  Ekki þarf mikla skarpskyggni til að sjá hvaða svæði vantar í þessa upptalningu…

Read more

Nærri 6 ár að baki

Það styttist óðfluga í að 6 ár séu frá falli bankanna í byrjun október 2008.  Hef ég oft velt fyrir mér hvort hægt hefði verið að koma í veg fyrir marga fylgikvilla falls þeirra.  Á þessum tíma, þ.e. í október 2008, skrifaði ég margar færslur um úrræði fyrir skuldara og atburði líðandi stundar.  Í einum þeirra lagði ég til að gengistryggðum lánum yrði skipt upp á tvö lán, annað sem stæði í því gengi sem lántakar höfðu búist við að yrði og hitt með þeirri upphæð sem umfram var og það fryst þar til betur viðraði í þjóðfélaginu (datt ekki í hug þá að gengistryggingin væri ólögleg)…

Read more

Orðræða og orrahríð sem netið geymir

Þegar ég var yngri og sérstaklega á barnsaldri, þá var oft talað falllega um gömlu dagana og oft notað setningarbrotið "þegar amma var ung..".  Ja, þegar ömmur mínar og afar voru ung, þá var ekkert internet, þannig að þau þurftu ekki að óttast að það sem þau gerðu eða sögðu yrði ódauðlegt, nema svo (ó)heppilega vildi til að eitthvert skáld álpaðist til að setja söguna á blað.  Það vill nú svo til að Þórbergur Þórðarson leigði um tíma herbergi af langafa mínum og -ömmu, en ég er ekki viss um að þau hafi ratað inn í neina af bókum hans.  Verð samt að viðurkenna, að ég er ekki viss…

Read more

Framtíð húsnæðislána - stöðugleiki og lágir vextir skipta mestu máli

Framtíð húsnæðislána getur ekki legið í neinu öðru en kerfi en því sem tryggir lága nafnvexti án vísitölubindingar.  Þetta er það kerfi sem við sjáum í nágrannalöndum Íslands.  Í Danmörku, Noregi og Svíþjóð er verðbólga um 0,5-1,5% (er ekki með nýjustu tölur við höndina) og þar treysta bankar sér til að lána til húsnæðiskaupa með 1,5-3,0% vöxtum með vaxtaþaki.  Á Íslandi er verðbólga mæld með sömu aðferð 1,1% (þ.e. án húsnæðisliðar, þó verðbólga með honum sé 2,4%).  Vextir húsnæðislána eru 6,75% og þar fyrir ofan eða margföld á við við vexti í nágrannalöndunum.  Hvers vegna vextir eru svona miklu hærri hér í sambærilegri verðbólgu hlýtur að vera rannsóknarefni fyrir samkeppnisyfirvöld…

Read more

Enn af áður gengistryggðum lánum

Ég hef nokkuð oft fjallað um áður gengistryggð lán og þá villu sem Hæstiréttur gerði með niðurstöðu sinni í máli nr. 471/2010.  Þá er ég að vísa til þeirrar ákvörðunar dómsins að skera fjármálafyrirtæki niður úr snörunni og dæma þeim betri vexti en áður voru á lánunum.  Nú mun vera búið að stefna máli þar að lútandi fyrir EFTA-dómstólinn, þá ég hafi bara sögusagnir þar að lútandi…

Read more

Leiðrétting verðtryggðra húsnæðislána

Þá er það komið fram frumvarpið um leiðréttingu verðtryggðra fasteignalána heimilanna.  Hugmyndin tekur smávægilegum breytingum, sem er til bóta miðað við tillögur nefndarinnar.  Breytingin felst í því að viðmiðunartímabilið er stytt frá því að vera desember 2007 til ágúst 2010 niður í að vera bara almanaksárin 2008 og 2009.  Við breytinguna hækkar afslátturinn sem veittur er lítillega…

Read more

Vangaveltur um mælingu kaupmáttarbreytingar

Ég hef lengi velt því fyrir mér hvort mæling á kaupmætti sem birt er á hátíðarstundum sé í raun og veru rétt.  Þ.e. hin almenna regla að skoða breytingar á launavísitölu og vísitölu neysluverð og segja það sé breytingin launavísitölunni í hag, þá sé kaupmáttaraukning, en sé hún launavísitölunni í óhag, þá hafi orðið kaupmáttarskerðing.  Átti í orðaskiptum við Stefán Ólafsson um þetta í dag og vil deila vangaveltum mínum með fleiri…

Read more

Aðeins af verðtryggðum og óverðtryggðum lánum

Eins og fólki er ljóst, tókst meirihluta verðtryggingarnefndarinnar og ganga þvert gegn skipunarbréfi sínu.  Ein af röksemdum meirihlutans fyrir því að hunsa skipunarbréf sitt var, að lágtekjuhópar gætu átt erfitt með að fá lán/ráða við fyrstu afborganir, ef verðtryggingin væri aflögð.  Samt fólst ein af fáu tillögum þeirra í því að gera fólki það ennþá erfiðara! Í gær birti ég færslu, þar sem ég benti á leið framhjá þessum vanda.  Önnur rök meirihlutans voru að erfitt yrði að fá lán með hæfilegum vöxtum.  Í þessari færslu vil ég aðeins fjalla um þetta atriði…

Read more